Dziedzictwo - Krystyna Januszewska

„Istniejemy dotąd, dokąd sięga pamięć tych, którzy nas wspominają” – cytat, który pojawia się w „Dziedzictwie” Krystyny Januszewskiej, idealnie odzwierciedla sens tej rodzinnej sagi. Autorka przenosi nas w pełną refleksji podróż w czasie do początków XX wieku, do młodości swojego dziadka Jana Kuśmierczyka.

Jan nigdy nie był zwyczajny i nigdy do końca nie pasował do małego Krasocina. Zawsze coś ciągnęło go w wielki świat, ku poznawaniu nieznanego. A jednocześnie kochał swoją wieś i nie wyobrażał sobie opuszczenia ojcowizny. Jaki scenariusz napisało dla niego życie? Czy odnalazł swoje miejsce na ziemi? - zaskakujące zwroty jego losów śledzimy przez całą książkę.

Akcja „Dziedzictwa” dzieje się na dwóch płaszczyznach czasowych: w 2006 roku, kiedy autorka próbuje rozwikłać pewną tajemnicę sprzed lat oraz od 1906 roku, kiedy jej dziadek staje na progu dorosłości i trudnych wyborów. Początkowo trochę przeszkadzało mi, że obie płaszczyzny niewiele łączy, potem jednak okazało się, że mają ze sobą więcej wspólnego, niż mogłam przypuszczać.

Zdecydowanie bardziej zajmujące wydarzenia mają miejsce w przeszłości. Januszewska ciekawie obrazuje realia życia Jana, jego rodziny i sąsiadów na wsi przed I wojną światową. Wstawanie niemal w nocy, całodzienne wykonywanie mozolnej, ciężkiej pracy w polu oraz brak dostępu do opieki lekarskiej, skutkowały wówczas wieloma chorobami i zgonami. Aby dostać się do najbliższego lekarza z chorym dzieckiem, Jan wraz z żoną musieli przejść… 35 kilometrów.

Podróż do przeszłości Januszewskiej jest pełna sentymentu, melancholii i szacunku do przodków. Autorka pokazuje, że mimo trudnych warunków życia, ludzie z początku XX wieku byli pracowici, pomysłowi i wiele rzeczy potrafili sobie wytłumaczyć tzw. ludową mądrością. Tym samym siłą tej książki jest wiele trafnych sentencji, wypowiadanych m.in. przez boleśnie doświadczoną przez życie matkę Jana.

Jeśli lubicie czytać książki o powrotach do korzeni, dawnych czasach i minionych pokoleniach, to zdecydowanie polecam. Mimo że nie czytało mi się tej książki szybko, łatwo i przyjemnie, to doceniam jej głębię oraz odmalowanie realistycznego obrazu polskiej wsi. Tam, wśród jednoizbowych domów, żyznych pól i zielonych łąk, czas płynął zupełnie inaczej. Poza tym "Dziedzictwo" jest naprawdę cenną lekcją historii, przedstawioną nietypowo, bo na przykładzie zwykłych-niezwykłych ludzi.

Ulubione cytaty: 

„Póki się nie widzi, żyć łatwiej, codzienność zabiera czas i pochłania myśli. Żeby zatęsknić, trzeba znowu zobaczyć”.

„Bóg odbiera i Bóg daje, często w momencie, w którym już nie ma nadziei”. 

„W pośpiechu nic się mądrego nie rodzi”.

„Wszędzie tak samo źle i tak samo dobrze. Zależy od człowieka. Kto chce się pławić w nieszczęściu, zawsze będzie płakał. Nawet gdy żyje w dostatku i wszyscy w domu zdrowi. A kto ma umysł otwarty, ten żyje i nie narzeka”. 

„Człowiek bez planu staje się martwy za życia”.

„(…) szczęście to kaprys losu. Pojawia się tylko na chwilę, jakby je ktoś nagle obudził łagodnym dotykiem, zapachem, promieniem wstającego słońca. Wychyla się z kryjówki i trwa tylko chwilę. Kiedy znów znika, to zwykle na dłużej”. 

„Ciężka praca to stary sposób, żeby oszukać duszę”.

„Szczęście samo nie przyjdzie, jeśli człowiek na własny rachunek nie dokona wyboru”. 

„Lepiej wspominać, niż się martwić”.

„(…) życie zmienia ludzkie plany”. 

Tytuł: „Dziedzictwo”

Autor: Krystyna Januszewska

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Data wydania: 17 listopada 2015

Ilość stron: 592 

Moja ocena: 7,5/10